In 2014 heeft de stichting een tweetal activiteiten georganiseerd:
- Dodenherdenking – 4 mei 2014
- Debatavond over de Eerste Wereldoorlog – 7 november 2014
Dodenherdenking – Vrijheid geef je door
4 mei 2014
Met dit thema wordt op zondagavond 4 mei de interkerkelijke herdenkingsdienst in de Kruiskerk gehouden. Deze dienst is voorafgaand aan de kranslegging op het Sumatraplein. De dienst werd georganiseerd door het RID in samenwerking met de Raad van Kerken. Tijdens de dienst worden namen genoemd van Dordtenaren die het slachtoffer werden van de oorlog. Psalm 43 wordt gezongen. Om 19.00 uur wordt deze Psalm aan het begin van de herdenkingsdienst gespeeld op het orgel door organist Hans Okkerse en daarna wordt gelezen en gezongen in de taal van 1941.
Debatavond Eerste Wereldoorlog
7 november 2014
Op 7 november 2014 werd er in de Trinitatiskapel een avond georganiseerd naar aanleiding van de honderdjarige herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Het thema was: ‘De Eerste Wereldoorlog, een religieuze buitenkans? Religie en de legitimatie van geweld in het aanzicht van de oorlog’.
Programma
20.00 uur | Opening door A. Golverdingen MA, bestuurslid RID |
20.05 uur | Korte intro door ds. J.M.J. Kieviet over zijn interesse voor WO I |
20.15 uur | Muzikaal intermezzo door Boudewijn Zwart (speelt muziek uit de tijd van de Eerste Wereldoorlog) |
20.25 uur | Lezing door Hanneke Takken MA over de houding van de Britse, Duitse en Franse kerken en de Eerste Wereldoorlog |
21.00 uur | Muzikaal intermezzo door Boudewijn Zwart |
21.10 uur | Pauze |
21.25 uur | Tafelgesprek tussen Hanneke Takken, André Diepenbroek en ds. J.M.J. Kieviet met de mogelijkheid om te reageren vanuit de zaal |
22.00 uur | Afsluiting: De Last Post wordt gespeeld door Hans Kloppert |
Elk jaar houdt Nederland op 4 mei de Dodenherdenking. Tijdens deze plechtigheid herdenken wij allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties.
De christelijke herdenkingsdienst voorafgaand aan de Dodenherdenking heeft in Dordrecht oude papieren: het is een jarenlange traditie, die al sinds 1946 bestaat. Toen deze traditie in 2011 beëindigd dreigde te worden heeft de stichting Reformatie Instituut Dordrecht direct de handschoen opgepakt en wist in korte tijd in samenwerking met het Platform Stedelijke Herdenking en de Dordtse kerken een herdenkingsdienst te organiseren. Sinds 2012 wordt de christelijke herdenkingsdienst georganiseerd door een samenwerkingsverband van de Raad van Kerken en het Reformatie Instituut Dordrecht.
Ieder jaar wordt een programma uitgewerkt, waarin vertegenwoordigers van de christelijke kerken worden uitgenodigd om een bijdrage te leveren. De Dordtse verzetspsalm, psalm 43, speelt vaak een nadrukkelijke rol in de programmering. De Dordtse verzetsman Leendert Keesmaat had de psalm op zijn lippen op weg naar zijn executie op 13 maart 1941 op de Waalsdorpervlakte bij Den Haag. Hij is één van de achttien doden uit het beroemde gedicht van Jan Campert.
Genodigden die een rol vervullen bij de plechtigheid op het Sumatraplein verlaten eerst de kerk. Het publiek blijft in gepaste stilte zitten. Namens de organisatie zal op een bepaald moment, tijdens het spelen van de muziek, de bezoekers de weg naar de uitgang worden gewezen.
Na de bijeenkomst in het kerkgebouw heeft een ieder de gelegenheid zich aan te sluiten bij de stille tocht, die om half acht vanaf het Oranjepark vertrekt richting herdenkingsmonument bij het Sumatraplein.
Hieronder vind u de programmering van voorgaande herdenkingsdiensten:
Voor de dodenherdenking van woensdag 4 mei 2011 zal toch een herdenkingsbijeenkomst georganiseerd worden. Dordtse kerken hebben onder regie van het RID de handen ineen geslagen voor een korte, plechtige samenkomst die voor iedereen toegankelijk is. Dat gebeurt tussen 18.45 uur tot 19.15 uur in het gebouw van de Christelijk Gereformeerde Kerk/ Centrum (hoek Singel/ Dubbeldamseweg).
Tijdens de herdenkingsbijeenkomst op 4 mei neemt Psalm 43 een centrale plaats in. De Dordtse verzetsman Leendert Keesmaat (die op 20 april 2011 honderd jaar geleden werd geboren) had de psalm op zijn lippen op weg naar zijn executie op 13 maart 1941 op de Waalsdorpervlakte bij Den Haag. Hij is één van de achttien doden uit het beroemde gedicht van Jan Campert. Het programma voor de herdenkingsbijeenkomst ziet er (onder voorbehoud) als volgt uit:
Programma herdenkingsbijeenkomst ‘Van het donker naar het licht’
naar aanleiding van de Dordtse verzetspsalm, Psalm 43:4
18:15 | Kerk open |
18:30 | Variaties op het Wilhelmus door ensemble ‘Scherzando’ o.l.v. Benno van Luttikhuizen |
18:45 | Woord van welkom door het RID (André Diepenbroek en Pieter Verhoeve) |
18:47 | Uitspreken avondgebed Luther door ds. K. Streefkerk namens de Raad van Kerken |
18:49 | Historische toelichting op Psalm 43 door Hans Berrevoets, voorzitter Platform Stedelijke Herdenking |
18:51 | Schriftlezing Psalm 43 door ds. A.J. van Zuijlekom (Gereformeerd Vrijgemaakt predikant) uit de Dordtse Bijbel |
18:53 | Meditatie Psalm 43 door W. Grandia (voorganger Jozua) |
18:58 | Zingen Psalm 43:6 in oude berijming o.l.v. Scherzando |
19:00 | Toespraak H. Bax, voorzitter Oranjecomité ‘Herdenken en Gedenken’ |
19:03 | Gedicht ‘De 18 doden’ van Jan Campert (de strofen 1, 3, 6 en 7), voorgedragen door Marinne Tanis van het Wartburg College, locatie Marnix |
19:07 | Declameren de eerste 20 namen van de lijst van gevallenen door Rikie Bansveld (coördinator Buitenwacht) |
19:11 | Gebed voor de vrede in de stad; moment stilte; gezamenlijk ‘Onze Vader’ door ds. A. de Lange |
19:14 | Uitleidende muziek ‘Stabat Mater’ door Scherzando |
Achtergrond
Op 13 april deelde de Gemeente Dordrecht in de eigen openbare publicatie – 4 mei programma – mee, dat de traditionele herdenkingsbijeenkomst was gestopt. “Formeel werd vorige week bekend gemaakt, dat de jaarlijkse interreligieuze herdenking was geschrapt, dus dat er voor de eerste keer sinds 1946 geen herdenkingsmoment was voor de dodenherdenking. De Raad voor levensbeschouwing, die de herdenking vorig jaar met de Buitenwacht droeg, had zich opgeheven. Het bestuur van de Buitenwacht stelde daarna nog eens vast dat voor de vieringen van de laatste jaren geen draagvlak meer was. De Raad van Kerken zag geen mogelijkheden voor 2011, maar wil voor 4 mei 2012 wel het initiatief nemen voor een breed overleg over weer een vaste herdenkingsbijeenkomst.” aldus Hans Berrevoets.
De stichting RID – ook de aanjager van het Calvijnjaar in Dordrecht – vroeg aan het Platform Stedelijke Herdenking om mee te denken in het vinden van een oplossing op korte termijn. Het RID is lid van het Platform Stedelijke Herdenking. Namens het RID coördineert historicus/ advocaat Pieter Verhoeve het inhoudelijke programma. Alleen een gebouw op loopafstand van de herdenking op het Sumatraplein zou in aanmerking kunnen komen. De kerkenraad van de Chr. Gereformeerde Kerk was, op advies van de eigen predikant ds. J.M.J. Kievit, bereid om op zeer korte termijn de stichting het vertrouwen te geven en de kerk beschikbaar te stellen. Hierop volgde spoedoverleg tussen een aantal partijen, waarbij het Platform Stedelijke Herdenking een sleutelrol vervulde. Uiteindelijk bleek het mogelijk te zijn om toch tot een herdenkingsbijeenkomst te komen.
Woordvoerder namens de stichting RID, Pieter Verhoeve, is zeer dankbaar voor de mogelijkheden op korte en langere termijn. Hij heeft zich namens het RID ingezet om dit jaar toch een herdenkingsbijeenkomst mogelijk te maken. “Na de bijeenkomst in het kerkgebouw heeft een ieder de gelegenheid zich aan te sluiten bij de stille tocht, die om half acht vanaf het Oranjepark vertrekt richting herdenkingsmonument bij het Sumatraplein. Ik vind het van groot belang, dat de in 1946 begonnen traditie voor onze Dordtse dodenherdenking behouden is gebleven. De plechtigheid heeft een christelijk karakter, maar uitdrukkelijk is de hele bevolking welkom.” Door goede samenwerking blijft de in 1946 begonnen traditie, dat er altijd een voor iedereen toegankelijke dienst is voor de algemene dodenherdenking in Dordrecht, toch behouden.