Activiteiten 2014

In 2014 heeft de stichting een tweetal activiteiten georganiseerd:

• Dodenherdenking – 4 mei 2014
• Debatavond over de Eerste Wereldoorlog – 7 november 2014

Dodenherdenking – Vrijheid geef je door

4 mei 2014

Met dit thema wordt op zondagavond 4 mei de interkerkelijke herdenkingsdienst in de Kruiskerk gehouden. Deze dienst is voorafgaand aan de kranslegging op het Sumatraplein. De dienst werd georganiseerd door het RID in samenwerking met de Raad van Kerken. Tijdens de dienst worden namen genoemd van Dordtenaren die het slachtoffer werden van de oorlog. Psalm 43 wordt gezongen. Om 19.00 uur wordt deze Psalm aan het begin van de herdenkingsdienst gespeeld op het orgel door organist Hans Okkerse en daarna wordt gelezen en gezongen in de taal van 1941.

Debatavond Eerste Wereldoorlog

7 november 2014

Op 7 november 2014 werd er in de Trinitatiskapel een avond georganiseerd naar aanleiding van de honderdjarige herdenking van de Eerste Wereldoorlog. Het thema was: ‘De Eerste Wereldoorlog, een religieuze buitenkans? Religie en de legitimatie van geweld in het aanzicht van de oorlog’.

Programma

• Lees verder

Dordtse politiek en het erfgoed van de Reformatie

Iedereen weet het: woensdag 3 maart gemeenteraadsverkiezingen. Iedere burger en iedere organisatie beoordeelt met het oog daarop de verkiezingsprogramma’s. Dat heeft het RID ook gedaan. We vroegen ons af wat de Dordtse partijen zoal zeggen en schrijven over het Dordtse en nationale erfgoed van de Reformatie. Een alfabetisch overzicht:

Het CDA meldt in haar verkiezingsprogramma bij hoofdstuk 4 ‘Ondernemende stad’ het volgende: “Het cultuuraanbod in Dordrecht moet passen bij het eigene van de stad en haar inwoners. […] Onderscheidend en uniek is de positie die Dordrecht heeft in historie en religie. Vele Dordtse monumenten en gebeurtenissen hebben hierin een verhaal te vertellen. Dit vormt het fundament waarop we een krachtig cultureel profiel vorm geven via exposities, muziek en theater, zoals onlangs rondom Calvijn.”

De Dordtse fractie van de ChristenUnie/SGP stelt: “De verdere ontwikkeling van het Hofkwartier draagt bij aan het levend houden van de Dordtse geschiedenis. Speciale aandacht wordt gegeven aan de Eerste Vrije Statenvergadering van 1572, de betekenis daarvan voor de nationale geschiedenis en aan de rol die de Dordtse Synode van 1618-1619 heeft vervuld – en nog heeft – in de vaderlandse en kerkgeschiedenis. […] Initiatieven om hieraan meer permanente aandacht te geven, verdienen steun van het gemeentebestuur. De bestaande contacten met het Nationaal Historisch Museum en het Catharijneconvent worden voortgezet.”

En op de website wordt teruggeblikt op wat er de afgelopen jaren is gerealiseerd op cultureel vlak, met betrekking tot de Reformatie: “Het Calvijnjaar heeft de stad flink op de kaart gezet. De premier en de koningin gaven de herdenkingen nationale allure. Op vele manieren is Calvijn en het calvinisme onder de aandacht gebracht van talloze Nederlanders. Tot aan theaterstukken en een Ka’aba aan toe. In ieder geval trok de Grote Kerk dit jaar tienduizenden extra bezoekers. Het is een onverwachte zegen dat juist vanuit het gemeentebestuur hier welwillend mee omgegaan is.”

Op de website van D66 staat bij de speerpunten: “Er komt een museum van nationale betekenis over de Reformatie in Nederland. Onderzoeken of de Berckepoort hiervoor geschikt te maken is.” En in de verkiezingskrant van de partij staat bij het kopje ‘Wonen in een cultuurstad’: “Dordrecht is een cultuurstad met nog veel potentie. […] Plannen dienen ontwikkeld te worden voor de viering van het 800-jarig bestaan van Dordrecht, mogelijke klassieke concerten in de Nieuwkerk, een museum van nationale betekenis over de Reformatie in Nederland en het herbouwen van de historische kraan Rodermond in de Nieuwe Haven. Kortom, Dordrecht kan nog veel meer bruisen.”

In het verkiezingsprogramma van de PvdA staat bij ‘Cultuuraccenten’: “De PvdA kiest voor een brede en interessante programmering met voor elk wat wils. […] [De PvdA wil] dat culturele activiteiten meer verbonden worden met de historische achtergrond van de stad.” Op de website wordt dat toegelicht: “Cultuur hoort bij de stad, culturele voorzieningen maken onze stad aantrekkelijk. […] We investeren de laatste jaren veel in stenen (museum, Energiehuis, Hofkwartier, DiEP, Kunstkerk e.d.) […] Het gaat de komende jaren om de programmering: wat voor aanbod zet je neer. […] Cultuur […] zorgt dat de stad ook aantrekkelijk is voor organisaties en ondernemingen om zich hier te vestigen, stimuleert toerisme wat geld oplevert. Voor de PvdA is het historisch erfgoed (musea) belangrijk en de podiumkunsten.”

De VVD schrijft in haar programma: “Dordrecht is een stad die bruist van cultuur en evenementen, aantrekkelijk voor brede lagen van onze bevolking. […] Deze […] evenementen hebben een enorme economische spin-off voor de stad.”

Tijdens het lijsttrekkersdebat op donderdag 25 februari in de Wilhelminakerk, bleek dat de VVD bij ‘cultuur’ en ‘evenementen’ wel degelijk denkt aan zaken die met de ontwikkeling van het Hofkwartier te maken hebben, rond de thema’s ‘Vrije Statenvergadering’ en ‘Dordtse Synode’. Datzelfde geldt voor GroenLinks en de Verenigde Senioren Partij: de jaren 1572 en 1618-1619 moeten speerpunten blijven, die ontwikkeld dienen te worden. De locale en derde grootste partij van de stad, Beter voor Dordt, zag veel minder in het ontwikkelen van dit soort cultureel-historische projecten. Dit met het oog op de komende financiële krapte (bezuinigingen). Een thuishaven voor religieus erfgoed hoeft Dordrecht van VVD niet te worden.

• Lees verder

Presentatie Herziene Statenvertaling

Op 4 december 2010 is de Herziene Statenvertaling (HSV) in de Grote Kerk van Dordrecht gepresenteerd. De kerk was met ruim 1000 bezoekers geheel gevuld. Met de afronding van de Herziene Statenvertaling is een prestatie van formaat geleverd door een team van meer dan 45 vrijwillgers (!). De stichting HSV heeft dit vaak vergeleken met de restauratie van een monument: juist vanwege de waarde en schoonheid moet restauratie plaatsvinden.

De secretaris van de stichting HSV, de heer I.A. Kole, startte met een toelichting op het programma. Daarna nam ds. H. Russcher, voorzitter van de stichting HSV, het woord. Hij wees erop dat de geschiedenis van de kamerling uit Handelingen 8 toont dat de noodzaak van het slechten van verstaanbarrières in de omgang met de Schrift een zaak van alle tijden is. Het probleem van de kamerling lag niet allereerst op het taalniveau (hij kende de Griekse Bijbelvertaling), maar bij de inhoud: over wie gaat het in Jesaja 53? Een geestelijke ontsluiting van de tekst blijft noodzakelijk. „Er is immers ook sprake van een geestelijke verstaanskloof. <…> We beseffen dat we met de HSV deze geestelijke verstaanskloof niet opheffen.” „Het is wel de overtuiging van allen die bij de totstandkoming van de HSV betrokken zijn geweest, dat onnodige barrières in het begrijpen van de Bijbeltekst moeten worden weggenomen.”

De eerste exemplaren van de HSV worden uitgereikt aan:

• Enkele vertegenwoordigers van de overheid: J. Franssen, commissaris van de koningin van Zuid-Holland en burgemeester A. A. M. Brok van de burgerlijke gemeente Dordrecht.

  Commissaris Franssen noemde het een bijzonder moment dat als hij eerste rechtsopvolger van de Staten van Holland, die destijds opdracht gaven voor de Statenvertaling (SV), een exemplaar van de Bijbel in ontvangst mocht nemen.

  Dat de Staten van Holland een dergelijke opdracht nú zouden doen, is ondenkbaar. „In de huidige raadszaal staat naast de Bijbel ook de koran en de Joodse Bijbel. Dat geeft aan hoe geseculariseerd, multi-religieus en multicultureel de samenleving is geworden.”

  Burgemeester Brok refereerde aan de eerste Statenvergadering van Holland in Dordrecht waar Willem van Oranje in de zestiende eeuw uitgeroepen is tot min of meer het eerste staatshoofd. „In die zin is hier de basis gelegd voor de monarchie zoals die wij nu kennen.” Hij hoopt dat de HSV nieuwe generaties zal inspireren.

• vertegenwoordigers van de kerken: ds. H. J. Lam, voorzitter van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), dr. A. J. Plaisier, scriba van de Protestantse Kerk, ds. P. D. J. Buijs, preses van de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken, J. van der Dussen, secretaris van de Vlaamse Evangelische Alliantie en mevr. J. C. C. van Vreeswijk-van den Broek, echtgenote van wijlen ds. B. J. van Vreeswijk, die van 2002 tot 2010 voorzitter was van de stichting HSV.
  Ds. Lam sprak de hoop uit dat de HSV mag delen in de liefde die er eeuwen is geweest voor de Statenvertaling. „Zoals je van je grootvader houdt, houd je toch ook van je kleinkind?”
• De HSV is vooral bedoeld om de Statenvertaling verstaanbaar te maken voor jongeren. Daarom werd ook aan twee jongeren, als vertegewoordigers van deze groep, een exemplaar uitgereikt. Thirza van de Wetering (12) en Daan van Everdingen (13) mogen een exemplaar in ontvangst nemen.

Prof. dr. F. A. van Lieburg, hoogleraar geschiedenis van het Nederlands protestantisme aan de Vrije Universiteit (VU) in Amsterdam, reflecteerde over Bijbellezen de eeuwen door. De taalkundige kwaliteit van de Statenvertaling was zodanig, dat die wel een paar eeuwen kon verduren. Ook de wetenschappelijke kwaliteit van de Statenbijbel kon wel tegen een stootje. „Pas in de loop van de achttiende eeuw werd duidelijk, dankzij de toenemende kennis van de oosterse talen, dat voor tal van Bijbelse begrippen, en uiteindelijk voor die gehele Bijbel, een betere vertaling mogelijk was dan de geleerde vaderen hadden kunnen bevroeden.”

Het grootste risico voor de verstaanbaarheid van de Bijbel lag echter niet op het vlak van de vertaling, maar in de interpretatie, zo zei de hoogleraar. Door de voortgang van de natuurwetenschappen en de Verlichting groeide de kloof tussen het klassieke wereldbeeld en de moderne werkelijkheidsbeleving. Voor de meeste mensen is de Bijbel heden ten dage in het beste geval een omnibus „voor mensen die van lezen houden”, aldus Van Lieburg. Juist ook jongeren kochten in 2004 de literaire editie van de Nieuwe Bijbelvertaling omdat die door het weglaten van de versindeling „leest als een roman.”

Zowel de Statenvertaling als de HSV is brontekstgetrouw én doeltaalgericht, stelde de VU-hoogleraar. „Maar kenmerkend voor de HSV is dat ze naast een algemene doeltaal een specifieke doelgroep heeft. Hoewel ze toegankelijk is voor miljoenen mensen die Nederlands kennen, is ze geboren uit zorg voor een paar honderdduizend mensen voor wie de beproefde vaderlandse Bijbelvertaling dierbaar is. Ze wil een verantwoorde en bruikbare Bijbel zijn voor de brede gereformeerde gezindte en dan met name de jongere generatie. In die zin draagt ze net zo goed als bijvoorbeeld de Groot Nieuwsbijbel of Het Boek een missionair karakter, gericht op het bestrijden van het secularisatieproces.”

Prof. dr. A. de Reuver, emeritus hoogleraar vanwege de Gereformeerde Bond aan de Universiteit Utrecht, vermeldde dat Calvijn de herziene Bijbelvertaling van Olevitanus in 1546 kritisch tegen het licht hield, om de taal wat soepeler en begrijpelijker te maken. „Ook in 1546 dus een herziene Bijbelvertaling, met het oog op de verstaanbaarheid.” Toch is er om de Bijbel echt te verstaan, nog wel wat meer vereist is dan een toegankelijke vertaling, aldus prof. De Reuver.

De Heilige Geest is de eerste en eigenlijke uitlegger van de Schriften. „Het grove geschut dat dezer dagen tegen de HSV in stelling wordt gebracht, lijkt te suggereren dat wij dit grondgegeven zouden negeren. Men verschiet zijn kruit. Het is ijver zonder verstand. Wij beseffen terdege dat een toegankelijk taalkleed wel de táálkloof kan overbruggen, maar niet de kloof van zonde en verblinding. Dat staat aan God de Heilige Geest alléén.

Maar dit ontslaat óns niet van de roeping om, zoals ‘Dordt’ dat deed in de 17e eeuw, vandaag het taalkleed zo te plooien dat geen oneigenlijke vervreemding wordt gewekt, maar de eigenlijke kloof aan het licht kan treden. Wanneer Gods Geest ons van onze geestelijke blindheid overtuigt, beseffen we dat deze kloof alleen van de overzijde wordt overbrugd en dat alleen het licht van de Geest in de Waarheid leidt.”

• Lees verder